1419. 26. januar. Mantua

Pave Martin 5. bevilger en supplik af kong Erik 7. af Pommern om tilladelse til at oprette et universitet i et af hans riger og om tilståelse af de samme privilegier, som universitetet i Paris nyder.

Ifølge supplikken skal ærkebiskoppen i Lund og biskoppen i Roskilde befuldmægtiges til at oprette et universitet ved et af de regelbundne kapitler i Danmark eller et andet egnet sted, som kongen udvælger.

Såfremt det oprettes ved et regelbundet kapitel, skal de enten flytte de regelbundne personer til et andet sted af samme orden eller lade dem blive resten af livet med et passende underhold; derefter skal de omdanne kirken til en sekulær og oprette et passende antal prælaturer, kanonikater og præbender beregnet for universitetets lærere i teologi, artes, medicin og jura.

Såfremt universitetet oprettes på et andet, af kongen udvalgt sted, skal de fordele indtægterne i portioner, der skal fordeles mellem lærerne.

Desuden skal de til evig tid have retten til at besætte universitetets embeder.

Bevillingen er dog begrænset til ikke at omfatte oprettelsen af et teologisk fakultet.

Sprog: latin.

Forlæg A: Tabt.

Forlæg Aa: Rom, Archivio Segreto Vaticano, Suppl. 116 fol. 72.

Forlæg Ab: Rom, Archivio Segreto Vaticano, Suppl. 116 (iflg. Rep.Germ.: 120) fol. 254.

Tryk: APD II 280 nr. 1279; Repertorium Germanicum IV nr. 2770.

Bemærkning: Supplikken i Aa er dateret 19. januar, men dateringen 26. januar i Ab må anses for den endeligt gyldige, idet eksekutionsbrevet blev udstedt med denne dato. De to supplikker adskiller sig på flere mindre punkter, men fortrinsvis derved, at tilladelsen til at undervise i teologi er fjernet i den endelige udgave, som det også forbydes i eksekutionsbrevet (DD 1419. 26. maj, nr. 14190526001).

Split Normal

Tekst og arkivalske oplysninger efter APD l.l., dog følger APD i højere grad Aa's læsninger.

Tekst

Cum devotissimus s. v. et s. Romane ecclesie filius Ericus Dacie Svecie Norvegie Gotorum Slavorumque regnorum rex et dux Pomeranie ad fidei exaltationem orthodoxe, et ut in ecclesia dei scientiarum propagata margarita palmites fructuosiores succedant, sinceris aspirans affectibus in aliquo regnorum suorum loco de ipsius bonis uberi largitione impensa generale studium vigere desideret, in ipsis quoque regnis et presertim regno Dacie nonnulle cathedrales ecclesie, quarum persone sunt regulari observantie mancipate, fore cense<a>ntur^[1] cense<a>ntur] således rettet i APD. , apud quas, personis eisdem ad alia regularia loca in dictis regnis translatis seu alias ipsis congrua provisione decreta, studium accom[m]ode etiam non sine divinorum nominis et cultus augmento erigi et formari poterit antedictum, si apostolice sedis opitulentur auctoritas pariter et favores, supplicat e. s. v. dictus rex, quatenus circa premissa paterno concurrentes assensu devotis vestris archiepiscopo Lundensis et episcopo Roskildensis ecclesiarum et eorum cuilibet conjunctim et divisim in eodem regno consistentibus apud aliquam ex hujusmodi ecclesiis seu alio quocunque loco ad id forsitan magis apto et idoneo in eisdem regnis constituto ad id per dictum regem eligendo hujusmodi studium per se vel alium seu alios erigendi et ordinandi omnesque et singulos regulares personas inibi hujusmodi observantie ascriptas ad alia loca ordinis earundem in dictis regnis consistentia ad hoc idonea transferendi seu eis inibi, quamdiu in humanis egerint, dimissis illis provisionem aliquam, sicuti circumscriptis singulis congruentius fieri poterit, assignandi pariter et deputandi necnon de ipsius <ecclesie>^[2] <ecclesie>] tilf. i APD. , ac illa seculari inantea reputata extantibus facultatibus redditibus ac juribus et emolumentis quibuslibet, in quibuscunque etiam consistere dinoscantur, et prout illa^[3] illa] således Ab, ipsa Aa. se extendent in ipsa ecclesia nonnulla dignitates personatus officia canonicatus et prebendas^[4] ac alia beneficia ecclesiastica cum cura et sine cura in theologia^[5] necnon^[6] artium et medicine^[7] medicine] således Ab, medicina Aa. magistris ac in utroque jure doctoribus inibi legentibus et disputantibus ac actus scolasticos quoscunque juxta dispositionem et ordinationem generalis studii exercentibus conferendi^[8] et dictam ecclesiam in secularem cathedralem^[9] creandi et instituendi seu alio loco forsitan, ut premittitur, per eundem regem eligendo assignationes facultatum reddituum fructuum et proventuum ad dictum erigendum studium deputandorum in collegia portiones collegiaturas et prebendas predictorum magistrorum et doctorum ordinandi faciendi distribuendi et dividendi collationemque ordinationem^[10] ordinationem] herefter et Ab. dispositionem et provisionem omnimodas dignitatum etc. ac aliorum beneficiorum seu portionum collegiaturarum^[11] et prebendarum hujusmodi, quotienscunque illas aut illa inantea vacare contigerit, eisdem magistris et doctoribus perpetuo reservandi ac omnia alia, que in premissis et circa ea quomodolibet necessaria fuerint, faciendi gerendi et exercendi licentiam et facultatem concedere et insuper hujusmodi studio et illius universitati etiam pro singulis eorum suppositis omnia et singula immunitates et libertates prerogativas exemptiones et privilegia studio Parisiensi et ejus universitati ex quibuscunque apostolicis et aliis concessionibus etiam de jure vel consvetudine quomodolibet debita elargiri ascribere et ministrare dignemini non obstantibus constitutionibus apostolicis ceterisque contrariis quibuscunque cum clausulis oportunis.

Fiat^[12] O.

Datum Mantue 7. kal. febr.^[13] anno 2.

1. cense<a>ntur] således rettet i APD. 2. <ecclesie>] tilf. i APD. 3. illa] således Abipsa Aa. 4. prebendas] således rettet af Gertzprebende Aa, Ab. 5. in theologia] overstreget og tilføjet i marginen: sic cassa in originali. P. Ab. 6. necnon] dette ord bør slettes sammen med in theologia. 7. medicine] således Abmedicina Aa. 8. conferendi] vel fejl for conferendos. 9. et dictam ecclesiam in secularem cathedralem] således Aaet in dictam secularem cathedralem Ab. 10. ordinationem] herefter et Ab. 11. collegiaturarum] således Abcollegiaturum Aa. 12. Fiat] således AaFiat preterquam de theologia Ab. 13. 7. kal. febr.] således Ab17. kal. febr. Aa (dvs. 16. januar).

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.