1423. 12. august . Lübeck


Notarialinstrument, hvorved provsten, dekanen og domkapitlet i Lübeck attesterer, at de efter anmodning af provst i Slesvig Nicolaus Sachow, der agerer på vegne af grev Heinrich, Adolf, og Gerhard, har hørt adskillige mænds vidnesbyrd om de følgende artikler:

1) Landskabet mellem Levenså og Kolding har i mands minde været et selvstændigt hertugdømme kaldet Slesvig eller Sønderjylland, og er blevet givet i forlening af den til enhver tid siddende konge af Danmark som evigt, arveligt fanelen.

2) De nuværende hertugers forfader grev Gerhard af Holsten blev forlenet med Slesvig som evigt, arveligt fanelen af kong Valdemar 3. af Danmark.

3) De nuværende hertugers far, grev Gerhard af Holsten, blev forlenet med Slesvig som evigt, arveligt fanelen af kong Oluf af Danmark med dronning Margrete og rigsrådets samtykke.

4) Grev Heinrich, Adolf og Gerhard har anmodet kong Erik 7. af Pommern om at blive forlenet med hertugdømmet Slesvig, men kongen har nægtet dem det.

Tekst efter A. Varianter og fejl fra SRD er medtaget i apparatet, dog er rent ortografiske varianter udeladt.

Tekst

Universis et singulis presencia inspecturis Bertoldus prepositus Johannes decanus Gotscalcus Warendorp Johannes Rozstok[1] Johannes Louwenkoper Hinricus Westhoff Wulffardus Rantzow Hermannus Sammid et Thidericus[2] Schepenstede canonici totumque capitulum ecclesie Lubicensis salutem in domino sempiternam et presentibus fidem indubiam adhibere ♦

Nuper coram nobis notarioque et testibus infrascriptis constitutus personaliter venerabilis vir dominus Nicolaus Sachow prepositus ecclesie Sleswicensis exposuit qualiter nonnulli senes et in etate provecti hodie in civitate Lubicensi reperirentur quorum testimonio illustres principes et domini domini Hinricus Adolphus et Gherardus duces Slesewicenses et Holtzacie Stormarie ac in Schowenborgh comites quamplurimum in judiciis ecclesiasticis et secularibus et extra super certis[3] articulis inferius insertis indigerent et quia de eorundem senum et in etate provectorum virorum[4] morte propter annos eorum accumulatos probabiliter timeretur aliqui eciam eorum bellis et stragibus se cottidie immiscerent[5] idcirco nobis dictus dominus Nicolaus prepositus pro parte principum prefatorum humiliter supplicavit quatinus nos tamquam ordinariam in civitate Lubicensi predicta[6] jurisdiccionem per decanum nostrum excercentes[7] viros hujusmodi coram nobis evocare ac ad testimonium hujusmodi mediis illorum juramentis recipere et deposicionibus eorundem in scriptis redactis testimonium sub nostro sigillo ad futuram rei memoriam reddere dignaremur ♦

Nos itaque peticioni hujusmodi annuentes evocatis coram nobis capitulariter congregatis ad nominacionem dicti domini Nicolai prepositi viris antedictis videlicet reverendo in Christo patre et domino domino Hinrico episcopo Sleswicensi honorabilibusque viris dominis Johanne Howeschilt et Johanne Schriuer canonicis ecclesie Sleswicensis ac strennuis militibus dominis Laurencio Hest Lubicensis[8] et Detleuo van Alleuelde Sleswicensis diocesium[9] famosoque armigero Tymmone Meynerstorp dicte Sleswicensis diocesis eisque per prefatum dominum Nicolaum prepositum productis et per nos tamquam de quorum morte probabiliter timeretur eo quod ipsorum aliqui septuagenarii alii vero quinquagenarii forent et alii frequenter bellis et stragibus se immiscerent prout ex eorum propria juratoria assercione constabat et eciam id aspectus indicavit receptis et ne cum eis pariter periret probacio veritatis diligenter mediis eorum[10] juramentis que de dicenda veritate in manibus dicti domini decani nostri tactis scripturis sacrosanctis ad sancta dei ewangelia corporaliter prestiterunt divisim in occulto coram notario et testibus infrascriptis examinatis illam quam sciverunt super quatuor articulis infrascriptis comperimus veritatem ♦

Primo videlicet quod territorium a flumine Leuingesowe incipiens et usque ad pontem Koldinghen terminans cum omnibus civitatibus opidis castris[11] terris et insulis intermediis a tanto tempore quod memoria hominum in contrarium non existit fuit et est specialis ducatus vocatus communiter et appellatus ducatus Sleswicensis sive Jucie Australis consuetus a domino rege Dacie pro tempore existente in feodum perpetuum et paternum et hereditarium donari et concedi ac pro tali habitus tentus et reputatus ♦

Hunc quidem articulum verum esse dicti testes per publicam vocem et famam ac communem omnium hominum istarum parcium veram reputacionem[12] communeque dictum quas[13] et quod de hoc esse affirmarunt divisim ut premittitur examinati testabantur ♦

Item secundo videlicet quod ducatus hujusmodi dudum quondam Gherardo tunc[14] comiti Holtzacie etcetera proavo dominorum ducum prefatorum suisque legitimis heredibus a dive memorie domino Woldemaro tunc rege Danorum de expresso consensu omnium consiliariorum tocius regni Dacie donatus ipseque quondam Gherardus tunc comes de illo tamquam perpetuo paterno et hereditario feudo sollemniter cum vexillorum projeccione infeudatus ipsumque ducatum tunc foret assecutus et ipse ac sui posteri heredes legitimi usque ad dominos duces Slesewicenses modernos predictos tenuissent et possedissent pacifice et quiete ♦

Et hunc quidem articulum verum esse aliqui ex testibus predictis videlicet reverendus pater dominus episcopus et domini Johannes Howeschilt et Laurencius Hest eo quod literas originales infeudacionis hujusmodi antique[15] vidissent iidem vero et alii testes eundem articulum eciam per publicam vocem et famam ac communes[16] reputacionem et dictum quas et quod desuper esse affirmaverunt divisim ut premittitur examinati verum esse testabantur ♦

Item tercio videlicet quod recolende memorie quondam dominus Gherardus dux Slesewicensis et pater dominorum ducum modernorum predictorum de ducatu hujusmodi cum omnibus juribus et pertinenciis suis tamquam de feudo perpetuo et paterno ac hereditario pro se et suis legitimis heredibus novissime a dive memorie quondam domino Olavo tunc rege Danorum existentibus ibidem quondam domina Margareta regina et[17] mater ejusdem domini Olavi septemque episcopis et[18] omnibus aliis consiliariis secularibus dicti regni Dacie et non contradicentibus quinymmo expresse consensientibus[19] fuit sollemniter cum vexillorum projectione infeudatus et investitus ipsumque ducatum ex hoc per tempora vite sue tenuit pacifice et quiete et pro duce habitus fuit tentus nominatus et reputatus palam et publice communiter[20] et notorie ♦

Et hunc quidem articulum dicti testes verum esse ex eo quia se tempore infeudacionis hujusmodi in dicto castro Nuborgh adfuisse et quidam eorum videlicet reverendus pater dominus episcopus ac[21] domini Johannes Howeschilt et Johannes Schriuer[22] canonici predicti valde prope stetisse et omnia verba infeudatorum[23] audivisse et alii vexillorum projectionem vidisse et rei geste publicam famam[24] intellexisse constanter affirmarunt excepto domino Detleuo milite predicto qui hec a patre suo quondam domino Benedicto van[25] Alleuelde dumtaxat tamquam ab illo qui omnia hec ordinasset et interfuisset[26] audierat divisim ut premittitur examinati testabantur ♦

Item quarto videlicet quod domini Hinricus Adolphus et Gherardus moderni duces predicti existentes veri et legitimi filii et heredes quondam domini[27] Gherardi ducis proxime dicti paulo post mortem ejusdem patris eorum dum in pupillari etate essent constituti per curatorem eorum quondam dominum Hinricum ducem Lunenburgensem tempore debito et tandem ipse dominus Hinricus dux Slesewicensis modernus predictus cum ad legitimam etatem pervenerat pluries[28] per se ipsum se de ducatu predicto tamquam hereditate[29] eorum paterna et feudo paterno et perpetuo a serenissimo principe et domino domino Erico Danorum rege moderno petierunt infeudari quodque idem dominus rex infeudacionem hujusmodi denegabat ♦

Et hunc quidem articulum verum esse iidem testes eo quod se presentes aliquando fuisse et sic peti[30] audivisse constanter affirmarunt excepto domino Johanne Schriuer canonico predicto qui hoc solum per auditum et[31] publicam vocem et famam se didicisse asseruit divisim ut prefertur examinati testabantur ♦

Hiis itaque testium predictorum dictis et deposicionibus in scriptis fideliter redactis nos prepositus decanus canonici et capitulum ecclesie Lubicensis predicti eadem dicta et deposiciones[32] cunctis presencia visuris sic facta dicta et coram nobis velut ordinariam in dicta civitate Lubicensi jurisdictionem per dictum decanum nostrum ut prefertur excercentibus[33] gesta attestamur ♦

In cujus rei testimonium presentes[34] literas sive presens publicum instrumentum fieri et per notarium infrascriptum subscribi nostrique sigilli jussimus appensione communiri ♦

Datum et actum Lubek in loco capitulari dicte ecclesie Lubicensis sub anno a nativitate domini millesimo quadringentesimovicesimotercio indiccione prima die vero veneris mensis augusti duodecima pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Martini divina providencia pape quinti anno sexto presentibus . ibidem honorabilibus viris domino Hinrico Kaluerwysch et Heysone de[35] Dransueld perpetuis vicariis Lubicensis[36] ac Hildensimensis[37] ecclesiarum testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis hora terciarum vel quasi[38]

( Til venstre herfor Matheus Ditmaris notarmærke ) Et ego Matheus Ditmari clericus Brandeburgensis diocesis publicus imperiali auctoritate notarius quia premissis omnibus et singulis dum sic ut premittitur agerentur et fierent una cum prenominatis testibus presens interfui eaque omnia et singula[39] sic fieri vidi et audivi ideoque hoc presens publicum instrumentum per me fideliter conscriptum exinde confeci publicavi et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis unacum appensione sigilli capituli supradicti signavi et communivi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum ♦

3. certis] ceteris, SRD. 4. virorum] Mgl. i SRD. 5. aliqui eciam eorum bellis et stragibus se cottidie immiscerent] Denne sætning synes semantisk at skulle koordinere med det til propter hørende led, men morfosyntaktisk hører det snarere til quia; imidlertid mangler der for at tydeliggøre sammenhængen med quia en konjunktion, der fx kunne udtrykkes således: <et> aliqui eller aliqui<que>. Som teksten er overleveret, læses sætningen nærmest som et parentetisk indskud. 6. predicta] predictam, SRD. 7. excercentes] = exercentes. 8. Lubicensis] Lubicensi, SRD. 9. diocesium] dioc. A; kan enten opløses som diocesium eller diocesis, men flertalsformen er sandsynligvis tilsigtet her, jf. nedenfor i opregnelsen af vidner: Lubicensis et Hildensimensis ecclesiarumdiocesis, SRD. 10. mediis eorum] eorum mediis, SRD. 11. opidis castris] castris opidis, SRD. 12. veram reputacionem] verum reputatorium, SRD. 13. quas] quos SRD. 14. tunc] Tilf. sekundært af den oprindelige skriver i Aetc., SRD. 15. antique] antiquas, SRD (vist rigtigere). 16. communes] citacionem, SRD. 17. et] ac, SRD. 18. et] ac, SRD. 19. consensientibus] = consentientibus. 20. communiter] quiete, SRD. 21. ac] et, SRD. 22. domini Johannes Howeschilt et Johannes Schriuer] dominus J. H. et dominus J. S., SRD. 23. infeudatorum] infeudatarum, SRD. 24. famam] formam SRD. 26. ordinasset et interfuisset] ordinasse et interfuisse, SRD. 27. domini] Mgl. i SRD. 28. pluries] plures, SRD. 29. hereditate] Herefter udstreget h, A. 30. peti] fieri SRD. 31. et] Herefter tilføjet per, SRD. 32. deposiciones] deponens, SRD. 33. excercentibus] = exercentes. 34. presentes] Herefter tilføjet nostras, SRD. 36. Lubicensis] Lubicensium, SRD. 38. hora terciarum vel quasi] Tilf. sekundært af den oprindelige skriver, Amarkeret med prikker som ulæseligt i SRD. 39. omnia et singula] Mgl. i SRD.

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.