1425. 9. oktober. Stralsund


Mønttraktat indgået af hansestæderne Rostock, Stralsund og Greifswald, hvori de forpligter sig til at præge deres mønt efter de samme forhold, som er gældende i de tre nordiske riger og i hansestæderne Lübeck, Hamburg, Lüneburg og Wismar i henhold til mønttraktaten imellem dronning Filippa og hansestæderne Lübeck, Hamburg, Lüneburg og Wismar (DD. 1424. 10. okt., nr. 14241008001).

Endvidere er de pågældende hansestæder blevet enige om at slå en hvidpenning (tre hvidpenninge svarende til to søslinger, dvs. fire lybske penninge på en hvidpenning) samt en lille penning (tre små penninge svarende til to lybske penninge, dvs. ni på en søsling).

Endvidere fastsættes det, at det er tilladt at bruge sorte hulpenninge (seks hulpenninge svarende til én hvidpenning, dvs. tolv hulpenninge på to søslinger) i de tre pågældende hansestæder, men ingen skal være forpligtet til at modtage mere end en tiendedel af en sum i disse sorte hulpenninge.

Endvidere forbydes det at blande penningene med andet sølv af lavere lødighed eller dårlige sølvmønter.

Endvidere bestemmes det, at alle møntmestre i de pågældende hansestæder skal aflægge ed over for deres respektive råd på at overholde alle bestemmelserne i nærværende mønttraktat.

Endelig fastsættes det, at alle danske mønter skal være gangbare i de pågældende hansestæder i henhold til mønttraktaten imellem dronning Filippa og Lübeck, Hamburg, Lüneburg og Wismar.

Tekst efter A.

Tekst

Witlik sy allen cristenen minschen . de dessen breef zeen edder horen lesen . dat wy \ borgermestere vnde radmanne der stede . Rostok . Stralessund . vnde Gripeszwolt eens gheworden synt vnde vnder vns ene eendracht ghemaket hebben van vnser vorbenomeden dryer stede munthen vnde pagimentes wegen alse hir nascreuen steyt . ♦

To deme ersten . dat wi willen slaen laten vnde holden vnse můnthe na eendracht der dryer ryke Denemarken Sweden Norwegen . vnde der stede Lubeke . Wismer . vnde vnser vorbenomeden dryer stede alse enen pennyngh toslaende . de schal heten een soslink vnde de schal ghelden der lutken penninghe sos lubesche de me nů slande wert . vnde de gheweghene mark der soslinghe schal holden eluen loth vnde een quentyn an suluere . vnde dar schal men vp scroden twe vnde verteghestenhaluen worp {ee}r id wit wert vnde alse id wit is . so schal id holden twe vnde vertich worpe desse scholen wesen veer soslinghe vor den worp ♦ Dessen penning schal me ghelik orden vnde scroden . vnde de munter schal hebben to remedia dre gr{ee}nen . vnder offte bouen doch des mit willen nicht tobrukende . also schal id de mynther holden vnde slaen vp den ketel . ♦

Ok so wille wi slaen laten enen holen penningh to der noed vmme behøues willen vnde schedinghe der lude vnde meenheyt vnde vurder nicht . de penningh schal holden souen loth . vnde een quentyn to remedia . dre gr{ee}nen . vnder offte bouen doch mit willen des nicht tobrukende alse vorscreuen is . dessen penningh schal me scroden vp de mark gheweghen verdehalue mark lubesch . vnde wen id wit is so schal id holden verdehalue mark vnde twe schillinghe . dessen vorscreuen penningh schal de munter ok slaen vp den ketel . ♦

Hir to sint wi vorscreuen dre stede Gode to loue vnde vmme vromen vnde nůtticheyt willen des ghem{ee}nen guden vnde vmme vnsz vorscreuen stede beste willen eens gheworden . so dat wi willen slaen laten . witte penninghe in der witte also gud alse de soslinghe syn . de de ryke . vnde stede nů slaen . vnde in deme talle ordet vnde scrodet van twen soslingen dre witte . vnde vmme den clenen holen lubeschen penningh offt den van vns we nicht slaen enwolde . de mach slaen enen clenen penning . der dre vor twe lubesche ghaen . dat is neghene vor enen soslingh yewelken in erer stad to ghaende . desse penninghe scholen ok de muntere slaen vp den ketel alse se van den vorscreuen anderen penninghen don scholen . ♦

Hir vort by to ghaende ener yesliken stad ere oltslaghene gheld vnde na dessen vorscreuen witten penninghen to settende alse ander gheld buten ener yeslik stad gheslaghen na werde des vorscreuen nyen geldes alse den witten penningh vor dre gude lubesche . ♦

Ok de swarten holen penninghe de nů gaen mach een yeslik bruken in syner stad sos hole penninghe vor den vorscreuen guden witten doch also dat nummend van noed weghen den vorscreuen swarten penningh in betalinghe darff nemen . meer wen den teynden penninghen ♦

Vortmer schal nemend vte dessen steden . dar desse gude penningh gheyt . buten yeneghen munten de in desser eendracht nicht en sint spysen toschicken edder tosenden ballyůn suluer . edder gheld . by lyue vnde by gude vnde werde dar we mede beteghen de mach sik des to deme ersten male entleddeghen mit synen eeden . to deme anderen male sulf ander to deme drudden male sulfdrudde mit vmberuchteden bedderuen luden ♦

Vortmer allerleye gheld to settende by alsodanen dwanghe . dat id nemend breke by lyue vnde by gude . vnde dat to rechtverdighende he were . we he were . vnde de ene stad der anderen by eren vnde by louen dat war to makende dat also to holdende vnde to rechtverdighende alse vorscreuen steyt . ♦

Vortmer desse vorscreuen stucke schal nemend breken edder entyeghen don . edder nene muntemestere edder munterknechte edder nummende he sy we he sy vordeghedinghe dar entyeghen . went ok dat yemend . dat dede . den schal me vor nenen bedderuen man meer holden ♦ Dyt schal een yeslik van deme rade in den vorscreuen dren steden bevesteghen . by synen eeden . de he syneme rade daen hefft . to holdende alse vorscreuen is vnde to meldende offt he yemende w{ue}ste de hir entyeghen daen hadde edder dede ♦

Des ghelik scholen ok voreeden de muntemestere vnde wesselere . vnde to meldende alse vorscreuen is . ♦

Vortmer offt een stad van dissen vorscreuen dren steden der anderen vorscreue vmme enen . de an sulken zaken alse vorscreuen is beruchtet were . dar schal id de stad der also screuen wert mede holden alse vorscreuen is . ♦

Ok went dat yeneghe penninghe gheslaghen worden myn van werde wen nů ghesettet sint . vnde ene stad der anderen dar vmme to daghe vorscreue so schal de stad der also ghescreuen wert . des nicht weygheren to der steden tokomende . vnde den penningh tosettende na syneme werde . ♦

Vnde desse vorscreuen eendracht schal nemend openen edder breken sunder vulbord der anderen vorscreuen steden . de in desser eendracht sint / ane me dede dat mit eendracht vmme nůtte willen . der vorbenomeden stede . ♦

Vortmer alle densche penninghe scholen ghaen . alse des de ryke vnde de stede vorbenomed eens gheworden sint ♦

Alle van eren yesliken dessen vorscreuen artikele vnde stucke . loue wi vorbenomeden borgermestere vnde . . radmanne der vorbenomeden stede . Rostok Stralessund . vnde Gripeszwold vnser ene der anderen [by] eren vnde by louen stede vast vnde vnbrekelik to holdende in guden truwen . vnde sunder yenegherleye hulperede weddersprake offte arghelist jn welker [alle] vnde ene yeslike openbare betůchnisse vnde vasticheyt desser vorscreuen dingh . so hebben wi vnser vorbenomeden stede grote jnghezeghele van vnser allen wissen wetenheyt henghen laten vor dessen breff . ♦

Ghescreuen to deme Stralessunde . na Godes bord duzent jar [veerhunde]rt jar in deme vyff vnde [twentege]sten jare [in] Sunte Dyonisius daghe [des hilghen merteleres] ♦

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.