1433. 3. september. Uppsala


Petrus, ærkedegn, Nicolaus, dekan, Olavus, scolasticus, og domkapitlet i Uppsala skriver til kardinalkollegiet; de beklager at deres bønskrift først nu er nået frem, idet deres tidligere sendebud først er blevet taget til fange og berøvet brevene, siden er omkommet i et skibsforlis; dernæst beder de kollegiet om at tage kirkens gamle privilegier i betragtning, navnlig retten til at vælge biskop, og de giver en fremstilling af hvordan tidligere valg af ærkebiskop ikke har været afhængige af kongens samtykke, hvorfor de uden betænkelighed året forinden på sædvanlig vis valgte Olavus (Laurentii) til ærkebiskop; endivdere meddeler de at Arnoldus, der hævder at være biskop i Bergen, og som selv vil være ærkebiskop i Uppsala, har bevæget kong Erik til at gå imod kapitlets valg og indtrænge Arnoldus i embedet; de beklager de ulykker, som valget af denne til ærkebiskop vil medføre for kirken, og de beder kardinalkollegiet om at beskytte kirkens privilegier

Tekst efter A.

Tekst

Reverendissimis in Christo patribus sancte Romane ecclesie cardinalibus dominis nostris graciosissimis Petrus archidyachonus Nicolaus decanus Olavus scolasticus et capitulum ecclesie Upsalensis omnimodam subjeccionem cum reverencia tam debita quam devota ♦

Reverendissimi patres et domini cum debeat semperque consuevit[1] vestrum venerandum collegium unumquemque in sua confovere justicia et ne intolerabile contingat scandalum providere reverendissimis paternitatibus vestris flexis genibus cordis et corporis instantissime et devotissime supplicamus quatinus dignemini pia compassione et paterna providencia attendere angustias oppressiones et miserias quibus Upsalensis ecclesia pastoris solacio destituta nunc premitur in eo quod contra deum et justiciam antiqua ejusdem ecclesia previlegia et consuetudines perturbantur cum reverendus pater dominus Olavus dei et apostolice sedis gracia paternitatum vestrarum consilio et assensu in archiepiscopum Upsalensem nuper justissime et canonice promotus deici queritur . nulla id sua exigente culpa quod deo et reverendissimis paternitatibus vestris suspiriose conquerimur ♦

In ipso enim ecclesie Upsalensis negocio veritas potenter opprimitur ut non sit qui audeat testimonium perhibere veritati ymmo ob metum eciam quidam contra voluntatem et conscienciam suis scriptis et sigillis notorie adversantur et contraveniunt veritati ♦

Ac denique in maximum ipsius cause prejudicium sic ab adversariis cause nostre et regni hostibus observamur et circumcingimur ut non nisi cum extremo periculo documenta aut nuncios de patria valemus emittere . ymmo cogimur longissimos et difficilimos viarum circuitus querere propter que quidam nuncius noster semel captus et omnibus spoliatus aliaque vice cum magna parte documentorum cause naufragio periit ♦

Non mirentur ergo dominaciones vestre quod preces nostre ad aures vestras tardius debito perferuntur ♦

Et quia sic veritas in terra opprimitur justiciam de celo a sancta videlicet sede apostolica et a vestro venerando collegio ad nostrum patrocinium imploramus ♦

Dignentur igitur reverendissime paternitates vestre attendere previlegium felicis recordacionis Lucii tercii Upsalensi ecclesie datum ac Innocencii quarti archiepiscopo Upsalensi ejusque suffraganeis et toti clero regni Swecie concessum et litteris executoriis ejusdem Innocencii desuper datis et domino archiepiscopi Lundensi directis munitum / quorum privilegiorum tenores idem reverendus pater dominus Olavus archiepiscopus Upsalensis modernus dominacionibus vestris sub sigillis quorundam episcoporum provincie Upsalensis et manu publica <scriptos>[2] exhibebit / vigore quorum privilegiorum et statuti non solum capitulum ecclesie Upsalensis sed et cetera capitula ecclesiarum cathedralium dicte provincie fuerint a tanto tempore cujus inicii seu contrarii memoria hominum non existit ymmo ut verisimiliter presumitur a ducentis annis citra in possessione juris eligendi prout et hodie existunt sine vocacione nominacione licencia vel consensu regis pro tempore et alterius cujuscumque ♦

Et adhuc multis constat et de hoc est publica vox et fama quomodo post obitum quondam Birgeri archiepiscopi Upsalensis capitulum Upsalense elegit dominum Henricum tunc canonicum Upsalensem in archiepiscopum sine vocacione nominacione licencia et consensu domini Alberti regis Swecie in opido Stocholm a civitate Upsalensi per unam dietam distante tunc residentis et constituti ♦

Post cujus Henrici obitum dictum capitulum Upsalense elegit quendam Andream tunc prepositum Upsalensem sed illum prevenerunt nuncii illustrissimi principis domini Erici regis nostri moderni qui pro domino Johanne Jerechini paucissimis diebus postquam domini cardinales a domino Gregorio vii in civitate Lucana constituto recesserant Upsalensem ecclesiam impetrarunt ♦

Deinde post ejusdem Johannis privacionem in curia Romana factam ad instanciam tam serenissimi principis domini Erici regis moderni quam capituli Upsalensis provisum est fratri Johanni Haquini ♦

Post ipsius vero obitum nos Petrus archidyaconus Nicolaus decanus Olavus scolasticus et capitulum Upsalense concorditer et canonice ac per viam inspiracionis vocatis et interessentibus ac uno spiritu unaque voce consencientibus omnibus et singulis . qui vocari debuerunt . elegimus reverendum patrem dominum Olavum archiepiscopum modernum qui quidem dominus Olavus vigore eleccionis hujusmodi necnon confirmacionis ac provisionis apostolice desuper obtente recepit anno domini mccccxxxii die xiiii augusti possessionem dicte ecclesie Upsalensis cum summa congratulacione atque gaudio omnium commorancium in civitate et dyocesi Upsalensi ymmo et tocius regni ♦

Nunc autem reverendissimi patres et domini dolentes accepimus quod quidam dominus Arnoldus qui pro Bergensi episcopo se gerit spiritu ut creditur ambicionis instigatus inflammaverat dictum serenissimum principem dominum nostrum regem contra prefatum reverendum patrem dominum nostrum archiepiscopum ut ipse dominus Arnoldus in Upsalensem ecclesiam imprimeretur ♦

Sed reverendissimi patres ♦ attento quod idem dominus noster archiepiscopus existit in possessione archiepiscopatus et capitula Upsalensis provincie in possessione juris eligendi necnon quod ipse omnibus in regno Swecie natis gratus et acceptus existat sitque de dicto regno oriundus ♦ attento rursus ex adverso quod super jure nostro ac eciam libertate ecclesie tollendi laboratur ♦ attento eciam quod episcopi et alii prelati per potenciam principum preter eleccionem et maxime si sint extranei prout dictus Arnoldus existit ad regimen venientes non curant clericos ad litterarum studia promovere ymmo pocius ut tyrannidem in subjectos exerceant litteratis preferunt ydiotas ex quo consequenter status fidei et ecclesie periclitatur dum qui custodes et defensores fidei et libertatis ecclesiastice esse deberent fuerint tepidi et ignari / ♦

Attentis reverendissimi patres hiis omnibus si memoratus archiepiscopus noster omnibus dilectus et tamquam Aaron electus sufficiens et ydoneus amoveretur et predictus Arnoldus alienigena regnicolis ingratus quem in ecclesiam et nos si promoveretur seviturum minime dubitamus institueretur / de gravi scandalo et innumeris periculis est verisimiliter formidandum / ♦

Quocirca reverendissimi patres ex intimis cordis desideriis dominaciones vestras humilime deprecamur quatinus dignentur dominaciones vestre sepedictum dominum Olavum archiepiscopum nostrum in statu et honore in quos deus et apostolica sedes ex consilio et consensu vestro eundem provexit confovere ac Upsalensem ecclesiam et nos contra servitutem que pro nunc ecclesie et nobis ingeri temptatur in antiquis nostris privilegiis et statutis et presertim in eligendi libertate paternaliter conservare / ♦

Altissimus reverendissimas paternitates vestras ad sancte ecclesie gubernacionem feliciter dirigat et conservet ♦

Scriptum Upsalie anno domini millesimo quadringentesimo xxxiii die tercia septembris sub sigillo capituli Upsalensis ♦

1. consuevit] = consueverit. 2. <scriptos>] tilføjet af Lindblom.

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.