1418. 30. maj. Bern


Pave Martin 5. løser Jens Finsen (Ulfeldt), kong Eriks kapellan og kannik i Lund, for enhver skyld, han har pådraget sig ved uden tilladelse at have forenet embedet som provst i Tofte, som er forenet med sognekirken i Gamtofte, med sognekirken i Hjulby, alle i Odense stift, og han pålægger ham samtidig at opgive begge.

Da Jens af kong Erik blev præsenteret til embedet som provst i Tofte, som var ledigt efter den tidligere indehaver Jens Schultes død, skønt han i forvejen besad sognekirken i Hjulby, indsatte Jens (Ovesen), biskop i Odense, ham i embedet, og han besad begge i mere end et år; dette blev bragt for pave Johannes 23., som løste ham for al skyld, han derved havde pådraget sig, og pålagde ham at opgive begge, og samme dag pålagde han Andreas (de Escobar), biskop i Ciudad Rodrigo, samt to andre, atter at indsætte ham i begge embeder, så snart han havde opgivet dem, med dispensation til at forene dem i syv år, på den betingelse at han derefter enten skulle bortbytte provstiet eller sognekirken til et embede, der var foreneligt med det andet, eller opgive sognekirken i Hjulby.

Efter at begge bestemmelser var blevet eksekveret, besad Jens begge embeder i syv år, og ved slutningen af perioden fik han dispensation af Peder (Mikkelsen (Kruse)), ærkebiskop i Lund, til at forene de to embeder i yderligere syv år, skønt denne fortsættelse af dispensationen stred imod de kanoniske regler; dog har han ikke efter de første syv år modtaget indtægter fra embederne. Derfor har Jens anmodet om at paven vil træffe afgørelse i sagen.

Tekst og arkivalske oplysninger efter APD l.l.

Tekst

Johanni Fynnonis canonico Lundensi.

Sedes apostolica pia mater (recurrentibus ad eam cum humilitate filiis post excessum libenter se propitiam exhibet et benignam)[1] .

Dudum siquidem pro parte tua Baldassari, in sua obedientia, de qua partes ille erant, tunc Johanni XXIII nuncupato, exposito, quod olim, prepositura rurali Toscensi[2] , cui parrochialis ecclesia Glambetosce[3] Ottoniensis diocesis canonice est annexa, quam Johannes Sculten obtinebat, per ejusdem Johannis obitum .. vacante, Ericus rex Dacie , verus patronus ejusdem prepositure, extunc in pacifica possessione vel quasi juris presentandi personam idoneam ad eandem, te, tunc inter cetera parrochialem ecclesiam in Hywlby dicte diocesis, que etiam de jure patronatus ipsius regis existit, obtinentem, ad eandem preposituram .. Johanni episcopo Ottoniensi infra tempus legitimum presentaverat, predictusque episcopus ad presentationem hujusmodi te in prepositum prepositure ejusdem auctoritate ordinaria instituerat, ac tu, vigore presentationis et institutionis predictarum eandem preposituram assecutus, illam extunc una cum dicta ecclesia in Hiwlby per annum et ultra post et contra constitutionem Johannis pape XXII , que incipit Execrabilis[a], detinueras, prout detinebas, de facto, fructus percipiendo ex eadem, ipse Baldassar, tunc Johannes XXIII, per quasdam omnem inhabilitatis et infamie maculam sive notam per te premissorum occasione contractam penitus abolevit ac voluit, quod preposituram et ecclesiam in de (!) Hiwlby predictas extunc omnino dimitteres, ac per eum accepto, quod prepositura et ecclesia de Hiwlby predicte per hujusmodi detentionem vacare noscerentur, per quasdam alias suas litteras episcopo Civitatensi et duobus aliis in ea parte collegis dedit in mandatis, ut .. preposituram et ecclesiam in Hiwlby predictas ..., dummodo tunc non esset in eis alicui specialiter jus quesitum .., tibi, postquam illas omnino dimisisses, conferre curarent, et nichilominus tecum, ut preposituram necnon ecclesiam in Hiwlby prefatas, si tibi earundem posteriorum litterarum vigore conferrentur, recipere et usque ad septennium retinere valeres, ita tamen, quod interim alteram ex prepositura et ecclesia in Hiwlby prefatis pro alio beneficio cum earum reliqua compatibili permutare, alioquin dictam ecclesiam in Hiwlby, quam ipse Baldassar, tunc Johannes XXIII, extunc vacare decrevit, omnino dimittere tenereris, duxit dispensandum.

Postmodum vero, sicut exhibita nuper nobis, qui, postquam idem Baldassar, tunc Johannes XXIII, ipsi obedientie presidere desierat, fuimus divina favente clementia ad apicem summi apostolatus assumpti, pro parte tua petitio continebat, Andreas episcopus Civitatensis, solus ad earundem posteriorum litterarum executionem procedens, illarum vigore preposituram et ecclesiam in Hywlby prefatas, quas in ipsius manibus tunc omnino dimiseras, tibi contulit, tuque, litterarum posteriorum necnon collationis ac dispensationis predictarum vigore easdem preposituram et ecclesiam in Hywlby denuo assecutus, illas extunc per aliquos annos insimul obtinuisti pacifice, et deinde, cum tunc finis hujusmodi septennii instare dinosceretur, Petrus archiepiscopus Lundensis tecum, ut preposituram et ecclesiam in Hywlby prefatas usque ad simile septennium a fine primi septennii hujusmodi computandum etiam insimul retinere valeres, auctoritate metropolitica, ut dicebat, duxit dispensandum, licet de facto, tuque pretextu ultime dispensationis hujusmodi possessionem prepositure et ecclesie predictarum continuando eas tandem a dicto primo septennio tunc effluxo insimul per annum contra canonicas sanctiones detinuisti, prout detines, similiter de facto, nullos tamen fructus ab hujusmodi primi septennii fine percipiendo ex eisdem.

Quare pro parte tua fuit nobis supplicatum, ut providere tibi super premissis dignaremur.

Nos igitur, volentes te, qui .. ex utroque parente de militari genere ac dicti regis capellanus existis ...., favore prosequi gratioso .., omnem inhabilitatis et infamie maculam sive notam per te premissorum occasione contractam tenore presentium penitus abolemus.

Volumus autem, quod preposituram et ecclesiam in Hywlby predictas exnunc omnino dimittas ....

Datum Berne Lausanensis diocesis 3. kal. junii anno 1.

1. (recurrentibus ad eam cum humilitate filiis post excessum libenter se propitiam exhibet et benignam)] tilføjet efter DD 1407. 7. dec., nr. 14071207001. 2. Toscensi] = Toftensi. 3. Glambetosce] = det nuværende Gamtofte, her antagelig fejl for Gambletofte el. lign.
a. Execrabilis] Extrav. Jo. XXII 3.1 (Friedberg II 1207-1209).

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.