1427. 23. - 24. marts . Stralsund


Beretning om de forhandlinger, som Kasimir 5., hertug af Pommern-Stettin, samt Wartislaw 9. og Barnim 7., hertuger af Pommern-Wolgast, fører med hansestæderne på rådhuset i Stralsund vedrørende krigen imellem kong Erik 7. af Pommern og hansestæderne.

Under forhandlingerne spørger de pommerske hertuger hansestæderne, om de vil underkaste sig hertugernes afgørelse i sagen. Hertil svarer hansestæderne, at de kun har i sinde at svare på kong Eriks klager, såfremt kongen lover dem, at han vil betale erstatning til hansestæderne for de skader, som kongens høvedsmænd og fogeder har påført dem.

Endvidere meddeler hansestæderne, at de vil vente med at sende deres krigsfolk ud til 6. april 1427, såfremt kong Erik kan stille garanti for betalingen af erstatningen for de skader, som hans høvedsmænd og fogeder har påført dem.

Tekst efter Hanserec. l.l.

Tekst

In deme namen unses Heren Jesu Christi amen.

Des j{ae}rs na der bort des sulven unses heren Jesu Christi dusent verhundert an deme soven unde twintigesten jare, also men scrift den keysert{ae}l vyve, des dreundetwintigesten dages des manen Martii, to tercie tiid edder dar bi, an deme teynden jare der kroninge des alderhilgesten an Gode vaders unde heren, unsers heren Mertens , van hilger vorsichticheit wegen des viften, paweses, an deme rath{ue}s der stad Stralessunde an deme stichte to Zwerin an mynes, underscreven openbares scryvers, unde nascreven t{uo}ghe jegenwardicheit, syn sulven gewesen de irluchtiden hochgeboren fursten unde heren, heren Casimer , Wartslaff unde Barnym , vedderen, hertogen to Stettin unde fursten to Rugien, van ener syden, unde erwerdigen lude Clawes Lyppe , Curd Bisscop , Hinrik Bl{oe}me , Hans Burowe , Bertold C{uo}mmerowe unde Johan Langhenek , borgermestere der vorscreven stat Stralessunde, van eres rades unde erer stad wegen, van der anderen syden.

An desseme toh{oe}pewesende so degedinge an de irluchtede hochgeboren furste unde here, hertogh Casimer , van siner unde syner vorscreven vedderen wegen, de vorbenomeden borgermestere an der sake der schelinge, twedracht unde veyde, dede upgestan is unde nach hanghet tusschen deme alderdorchluchtigesten hochgeboren fursten unde heren, hern Eryke , der ryke Dennemarken, Sweden, Norwegen, der Wende unde Gothen koninge unde hertogen to Pomeren etcetera, unde den steden Lubek, Rostok, Sund, Wismer unde Luneborch, an desser wise.

Int erste, wo en de vorscreven ere gnedighe here, de koningh, togeboden unde screven hadde, dat ene de vorbenomede stedere, unde to sundergen de Sundeschen, wedder Got, ere unde recht, entsecht unde beveydet hadden: umme gudes vredes unde endracht willen so b{ae}t syk de vorscreven furste unde here, hertoch Casimer , van syner unde syner vorscreven vedderen wegene, also he sede dat se syk ok so vore vorboden hadden, den vorbenomeden borgermesteren der stat Stralessunde van des ergescreven alderdorchluchtigesten fursten unde koninges wegen der ergeroreden ryke, uppe de schelinge tusschen em unde den S{uv}ndisschen jegenwardigen berede vulkomene vorb{oe}te to donde unde to nemende na uthwisinghe unde uthsproke des rechten, unde esschede dat sulve wedder ernstliken van den vorbenomeden borgermesteren der stat Stralessund, edder dat se des anghehaven kryges jegen den vorscreven eren gnedigen heren, den koningh, vartheghen.

Dar up antwordeden de vorbenanten borgermestere, dat se van n{oe}t wegen syk mit den anderen steden vorbunden hadden unde sake en menliken gulde unde konden s{uo}nder ere medevorbunden stede, der ere borgermestere unde sendeboden jegenwardich dar weren, de tosprake s{uo}nder ere mene ber{ae}t nicht tolaten edder er bequemelken antworden, unde beden de vorscreven f{ue}rsten unde heren andechtigen, dat se umme endrachtiges antwordes willen der tosprake vor en unde den anderen borgermesteren der vorscreven stede de sake nach eyns vorthellen unde upseggen wolden.

Des antwordede hertoch Casimer van syner unde syner vorscreven vedderen wegen, se hadden mit den anderen steden dar nich to schickende an der sake, men myt en; doch wolden se komen unde dat sulve van en horen, dat mochten se don.

Des esscheden se de unde quemen vor de vorscreven fursten unde heren de erbaren l{uv}de Dethmer van Th{ue}nen unde Tydeman Steen , Johan Otbrecht , Johan Bantzcowe unde Clawes B{ue}k unde Johan Luneborgh , der vorbenomeden stede Lubek, Rostok, Wismer unde Hamborch borgermestere, ratlude unde sendeboden, mit den vorbenanten borgermesteren der stat Stralessund.

Do vorthelde en de vorscreven furste unde here, hertogh Casimer , de vorbenante sake, also he van syner unde syner vedderen wegen se den Sundischen vorelecht unde gesecht hadde, unde vorb{oe}t syk unde syne vorscreven vedderen, jegenwardighen berede den vorbenanten borgermesteren der stat Stralessunde unde den anderen borgermesteren unde sendeboden der ergescreven stede van des erbenanten eres gnedigen heren, des koninghes wegen der vorscreven ryke, der anghehaven sake unde schelinge tusschen des ergescreven heren unde koninges clarheit unde den vorscreven steden vulkomene vorb{oe}te to ghevende unde to nemende na uthwisinge unde uthsproke des rechten, unde esschede dat sulve ernstliken van den vorscreven borgermesteren der ergescreven stede ok to d{oe}nde; wolden se des rechten by en nicht blyven, dat se dar to koren den Romischen koningh edder andere heren.

Do antwordeden se na langem berade, dat se dorch mennichvaldiger unde unsprekeliker walt, vordruckinge, schaden unde hinders, dede eren borgeren unde inw{oe}nren van des ergescreven heren koninges hovetl{ue}den, amptluden unde vogeden, wedder Got unde recht, mennichwerve unde vakene gescheen were, alse se dat synen gnaden dycke, wowol id en nicht gehulpen hadde, also se seden, vork{uv}ndiget hadden, unde umme alsulker walt wedderstandinge em unde synen ryken van not wegen entsecht hadden; wodoch, konde en sodane nogafticheit, dar en ane nogede, weddervaren, de wolden se nicht afseggen; doch ereme gnedigen heren, deme koninghe, den se alle weghe gnedich jegen syk gevunden hadden, unde syne gnade en unde anderen steden vele gude bewiset unde dan hadde, des se em alle wege to dankende hadden, schuldegeden se nerghen ane unde weten nicht, men synen vageden, amptluden, undersaten, dede alsodane overvarynghe, walt unde schaden en unde den eren gedan hadden, stunde id to witende.

Na desseme antworde vrageden de vorscreven fursten unde heren, oft se de sulven n{oe}gafticheit unde vorb{ue}te, de se van ereme gnedigen heren, deme koninghe, esschende weren, ok d{oe}n wolden.

Des antwordeden de vorscreven borgermestere der stat Stralessunde van erer unde der anderen stede unde borgermestere wegen, wat redelik unde recht were, dat plegen se nicht aftowerpende; men na deme dat see de ersten weren, de de schelinghe erer sake bewegen hadden, so duchte en, dat se ersten van deme koninge vulkomen scholden vornoget wesen; schelde em denne jegen se wes unde he se schuldegede, entgingen se em denne rechtes edder em antwordes weygerden, dat seghe he[1] denne wol unde he mochte dat naseggen.

Dar up antwordede hertogh Casimer van syner unde der vorscreven heren wegen unde sede, also verne also id recht were, dat id ere gnedige here, de koningh, vore don scholde edder se, wes dar recht umme were, dat dat voreghinghe, unde vragede slichtes umme en antworde, en ja edder nen tho seggende, oft se vulkomene vorbute nemen unde gheven wolden, oft ere gnedige here de koningh wedder tosprake to en hadde.

Do antwordeden de ergenanten borgermestere, dat se dar nicht anders to seggen konden, wan se vore geantwordet hadden.

Do vrageden de vorgescreven fursten under anderen worden den ergescreven borgermesteren, vormiddelst wat mate men de vorbenante stede unde borgermestere vornogen mochte.

Dar up beden de vorbenanten borgermestere berat wente to n{oe}netiid.

To der sulven tiid unde uppe de sulven stede quemen wedder de fursten unde heren, unde ok de vorbenanten borgermestere der bovenscreven stede, unde antwordeden den heren to der vorscreven vraghe an desser wise: wener de alderdorchluclitigeste f{ue}rste unde here, koningh der vorscreven ryke, en van erer borgere unde inw{oe}nre wegen mit sloten unde landen vulkomene vorb{ue}te alle eres schaden unde clage vorpandet hadde to erer n{oe}ge, so weren se berede, dat gherne to annamende.

Dar up antwordede de vorbenante irluchtede hochgeborn furste unde here, here Casimer , van syner unde syner ergescreven vedderen wegen den vorbenanten borgermesteren unde sendeboden der ergerorden stede unde b{oe}t, dat sulve vulkomen to d{oe}nde unde to holdende, dat se vor syk unde ere borghere unde inw{oe}nre esschende weren, wo se den vorbenanten eren gnedigen heren, den koningh, alsulker vorwaringe to syner clage unde tosprake wedder vornogen wolden; dat se na langher besprake ganszliken wechleden unde weygerden.

Do bot de irluchtede hochgeboren f{uv}rste, hertogh Barnym , der vorscreven stat Stralessund unde des landes jegenwardige regerer, beschermer unde here, den vorscreven borgermesteren der stat Stralessunde strengelken by eren eden unde horsamen, dat se den vorbenanten synen gnedigen heren, den koningh, nicht beschedegen unde des anghehavenen kryges jegen em vorthegen, na deme dat se syk rechtes weygerden mit em to stande, unde to sundergen, dat he mit deme erbenanten synem gnedigen heren, deme koninge, unde de koningh mit em an der samenden hant sete der herscop, dar se ane belegen unde beseten weren, uppe dat van alsulkem unrelikem wrevele jegen eren naturliken erfheren he also wol, alse see, an nenen groteren vorderfliken schaden qweme.

Dar up beden de vorscreven borgermestere en besprake wente an den anderen dach.

Des negesten dages dar na, dede was de verundetwintigeste dach des vorscreven manen des overscreven jares, an der erbenanten stede unde rath{uo}sz, dar quemen dosulves wedder tosamende de vorscreven irluchteden hochgeboren f{ue}rsten unde heren unde de borgermestere der vorscrevenen stede unde de gansze rat der ergescreven stat Stralessunde. Do antwordeden de borgermestere der sulven stad Stralessund to deme vorscreven bode also mer der sulven wyse, also se des vordages geantwordet hadden, dat se syk mit den anderen steden an erer sake eres schaden, waldes unde vordruckinghe vorbunden hadden unde konden dar allenen nicht af treden unde beden, en dat nicht to unhorsame to leggende edder to wrevele.

Do sede de erbenomede here hertoch Barnym to den vorbenanten borgermesteren syner ergescreven stat Stralessund: Gi hebben privilegia van der herscop; oft der herscop icht to juw schelende sy, so scholen prelaten, man unde stede juw mit rechte vorscheden: so essche wi juw, to komende vor prelaten, man unde stede by den sulven privilegien, der gi juw denken to brukende, unde by juwen eden, de gi uns gesworen hebben, juw des beseggen to latende, nach deme gi de unsern syn, wer gi myt eren unde mit rechte unses gnedigen heren, des koninges, vyande mogen wesen, na deme also wi mit unsen vedderen alles rechtes over em mechtich syn gewesen unde noch syn unde gi uns ny over em geclaget hebben unde wy mit em an loven unde vrede geseten hebben unde noch sytten.

Dar se na langher besprake nicht anders to antwordeden, men oft der heren welk syk, umme wes gudes willen to ramende tusschen deme vorscreven heren unde koninghe der ergescreven ryke unde den ergenanten steden, underwynden wolde overthothende, so wolden de vorscreven stede ere were, de se noch bynnen hadden, to h{ue}s beholden, wente an den sondach judica[2] ; worde denne wes gudes geramet unde vredes tusschen des ergescreven koninges gnaden unde en, so hopeden se, ere vorscreven here, hertogh Barnym , lete de maninge unde tosprake wol so lange stan, dat se dar nicht {ee}r to antworden droften.

Na der vorscreven heren besprake so annameden de vorscreven heren, enen van en overtosendende, unde de ergescreven here hertogh Barnym vort{oe}ch unde upsch{oe}et de vorbenanten, syner borgermestere der stat Stralessund, antworde to syner tosprake unde synem b{oe}de wente to wedderkumpst hertogh Casimers , synes leven vedderen, den se uth syk endrachtigen gekoren hadden overthotheende, synes rechtes unde tosprake jegen se unvorsumet.

Hir up alle vorscreven stucke esscheden de vorbenomeden heren unde to sundergen hertogh Barnym my underscreven openbaren scryver, openbare scrifte to makende, wo vaken des en darf were.

Handelt unde gescheen syn desse dyngk des overscreven jares des keysertalles, manen, daghe unde stunden, paweses kroninghe unde stede, also vore screven is, an der jegenwardicheit des erwerdigen in Gode vaders unde heren, heren Hinrikes , abbates des munsters Poddeglowe des stychtes Camyn, her Dyderik Nord{oe}wen , perners to Lotze, unde der strenghen erbaren lude Roleves unde Hanses brodere Nienkerken, Rycqwen Gaweren , Henninghes van Jesmunde , Hermen Bonowen , Johan Beren , Curd Moltken , Godeken van der {Oe}sten , rytteren, unde Bernd Buggenhagen , des vorscreven heren hertogh Barnyms unde syner lande marschalk, Pawel Mörders , Bossen van Ramyn , Moltzan van der Osten , Raven Metzcowen , Jereslaff Bonowen unde Clawes Beren , knapen, der vorbenanten heren unde hertogen redere.

1. he] mangler i A. 2. den sondach judica] dvs. 6. april 1427.

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.