1431. 25. oktober. Rom


Pave Eugenius 4. bevilger en supplik af Edvard, sognepræst i Pelvorm i Slesvig stift, om dispensation til at udøve præsteembedet resten af hans levetid og om at modtage syndsforladelse; 26 år forinden var hans tjenestepige blevet voldført af en lægmand, og mens Edvard og nogle af hans venner, som også var lægfolk, bragte hende tilbage, dræbte en af lægfolkene tjenestepigens far uden Edvards medviden; denne fik af biskoppen syndsforladelse for sin medskyldighed i drabet, men misforstod nogle punkter i vilkårene, herunder at det blev ham forbudt at udøve præsteembedet, hvorfor han i den forløbne tid fortsatte sit embede som præst; da han er blevet bekendt med sin fejl, er han selv draget til Rom og har anmodet om dispensation til at fortsætte med at udøve sit embede og om syndsforladelse.

Tekst og arkivalske oplysninger efter APD l.l.

Tekst

Exponitur pro parte Eduardi presbiteri rectoris parrochialis ecclesie in Pilleworne Slesvicensis diocesis, quod, cum ipse olim unacum quibusdam amicis suis laicis domum cujusdam laici, qui quandam famulam dicti exponentis violenter tenuit, causa eam rehabendi intrare proposuisset, ipse dictos amicos hortabatur et, quantum potuit, ipsis precepit, ne aliquem de dicta domo offenderent seu verberarent, sed solum ipsam famulam bono modo, si fieri posset, extraherent, alioquin desisterent, ipsisque exponente et amicis hujusmodi domum intrantibus dictam famulam cum quodam laico, asserente se eam in uxorem accepisse, invenerunt, qua inventa et expresse dicente, quod numquam in matrimonium dicti laici consensum prebuisset, eam volentem de dicta domo abduxerunt, et, cum eam dictus exponens et sui amici secum abducere niterentur, supervenit pater dicte famule, qui se illis amicis minus caute opponens per quendam ex eis protinus fuit interfectus, ipso exponente hoc penitus ignorante nec ad id consilium auxilium prestante vel favorem.

Deinde dictus exponens, cum de morte ipsius interfecti cordialiter doleret, a reatu homicidii hujusmodi et peccatis suis aliis obtinuit absolvi, et super irregularitate premissorum occasione <contracta secum dispensato>[1] dictus exponens tamquam simplex et juris ignarus de hujusmodi dispensatione confisus eam in quibusdam verbis videlicet: Ubi ordinarius, cui negotium fuit commissum, posuit in effectum; videlicet: Auctoritate apostolica ut premittitur dispensamus eo, quod non apposuit in dicto loco; videlicet: Executione sui presbiteratus ordinis sibi perpetuo interdicta, minus bene intelligens, credens per illam secum sufficienter etiam quoad altaris ministerium dispensatum fore, super hujusmodi dispensatione per 26 annos et ultra divina ut prius celebravit officia et alias se immiscuit eisdem ac ea et ecclesiastica sacramenta suis parrochianis continue ministravit.

Verum ipse exponens saniori consilio suffultus et senio gravatus pro premissis sedem apostolicam personaliter accessit et nuper propter retardationem expeditionis sumptibus exhaustis Urbem almam exivit.

Quare supplicatur s. v., quatinus, [attentis] predictis et, quod, <si>[2] jam ultra a celebrando abstineret, maximum[3] inde scandalum inter dictos suos parrochianos et alios circumvicinos contra statum presbiteralem verisimiliter oriri immineret, ipsum ab hujusmodi excessibus et peccatis suis aliis ac sententiis generalibus cum clausulis de concubinatu et injectione violentarum manuum in clericum absolvi, quodque in omnibus suis ordinibus per residuum dierum suorum, de quo modicum superest, licite ministrare valeat, per ipsius exponentis ordinarium dispensari <secum mandare>[4] dignemini.

Concessum de absolutione in presentia pape. B. Gradensis .

Datum Rome in presentia pape 8. kal. nov, anno 1.

1. <contracta secum dispensato>] tilføjet af Gertz. 2. <si>] tilføjet af Gertz. 3. maximum] rettet af Gertzmaxime Aa. 4. <secum mandare>] tilføjet af Gertz.

Oversættelse

I perioden frem til 30. juni 2021 vil redaktionen udelukkende udarbejde tekster.