1446. 11. januar. Rom

Paven bekræfter den allerede i nogen tid forsøgte foranstaltning med beskikkelse af to generalvikarer for observanterne af franciskanerordenen (en nord og en syd for alperne), samt give nøjagtige bestemmelser om deres valg og virkemåde.

Sprog: latin.

Forlæg A: Tabt.

Forlæg Aa: København, Det Kongelige Bibliotek, E Donatione Variorum 1, 2°, Bartholin III D 252-61.

Tryk: APD III 142 nr. 1877.

Bemærkning: I parentes står: (17/12).

Split Normal

Stub: tekst og oversættelse under udarbejdelse

Tekst

Eugenius episcopus servus servorum dei ad [perpetuamfuturam^[1] futuram] . rei memoriam, ut sacra ordinis Minorum religio cujus zeli sinceritas ex suis laudabilibus clarens operibus commendabile plurimum catholice fidei prestare non desinit augmentum ab omni reddatur quantum permiserit altissimus adversitate secura internis gerimus insitum [vobis efficerevotis affectum^[2] votis affectum] . ut [semoto3^[3] 3] . quod officit et subrogato quod proficit [nil remaneat4^[4] 4] . quod fratres [ab incepti5^[5] 5] . forsitan retrahat salubritate propositi aut ullatenus robur sacre religionis infringat. Sane siquidem dilectus filius Antonius de Rusconibus sacre theologie professor [ac6^[6] 6] . ordinis Minorum generalis minister nobis [suadens7^[7] 7] . ac nonnullis8^[8] 8] . sacre theologie professoribus et probis [ipsius religionis6^[9] 6] . viris [suasionis nostre9^[10] 9] . propositum laudantibus assentientibusque et id ipsum consulentibus duos instituit vicarios dilectos10^[11] 10] . [videlicet11^[12] 11] . Johannem de Capistrano in et super omnes in partibus [Cismontanis commorantes12^[13] 12] . et Johannem de Mauberto in et super omnes in partibus Ultramontanis ejusdem ordinis fratres de observantia nuncupatos professores cum plenaria sui officii [pietate utrisque sigillatim13^[14] 13] . concessa ut [ex6^[15] 6] . suis nostris insertis litteris evidenter apparet. Cum igitur ex prefata institutione status quietem fugata vagationis materia [sacri studii14^[16] 14] . attentionem personarum augmentum et [plura15^[17] 15] . bona ut certa experientia didicimus ipsis fratribus de observantia nuncupatis necnon Christiane religioni ex eorum exemplari vita accessisse intelligamus et [pluriora16^[18] 16] . domino concedente in futurum evenire [sperentur17^[19] 17] . si eadem institutio futuris temporibus perseveret. Nos qui singulorum presertim regulari observantie deditorum quietem pariter et salutem intensis desideriis affectamus inherentes constitutionibus et statutis super hujusmodi [disponentibus18^[20] 18] . editis sacri Constantiensis concilii et felicis recordationis Martini pape quinti predecessoris nostri motu proprio non ad alicujus nobis super hoc oblate petitionis instantiam sed ex certa [nostra6^[21] 6] . scientia auctoritate apostolica de consilio et assensu venerabilium fratrum nostrorum sancte Romane ecclesie cardinalium statuimus decernimus et ordinamus ut deinceps vicarius generalis ipsorum fratrum de observantia Ultramontanus [circa19^[22] 19] . finem triennii ex quoad officium vicariatus electus fuerit [possint20^[23] 20] . et debeat convocare vicarios et discretos [vocem21^[24] 21] . in congregatione [habentes22^[25] 22] . deputatos quarumlibet vicariarum et provinciarum sibi subjectarum in loco per ipsum vicarium generalem deputando [et circa23^[26] 23] . finem ipsius triennii capitulariter facere congregari. Quorum si qui infirmitate vel [alio6^[27] 6] . legitimo impedimento detenti interesse non possint per nuncios ab eis deputatos vel [per6^[28] 6] . supplecionem [vocum24^[29] 24] . juxta eorum consuetudinem presentia suppleatur, qui sic congregati facultatem habeant [omnia et singula faciendi ordinandi atque disponendi que jure consuetudine et ex privilegiis possint fratres25^[30] 25] . ejusdem ordinis in eorum similem vicarium generalem, cujus electionem si a duabus partibus eligentium celebretur quam primum commode fieri poterit generali ministro totius ordinis [juxta eorum consuetudinem6^[31] 6] . faciant presentari, ipse vero generalis minister infra triduum a presentatione sibi facta [predictum electum26^[32] 26] . confirmare teneatur concedendo et committendo [ei6^[33] 6] . plenarie vices suas dando scilicet ei liberam auctoritatem et potestatem ac omnimodam facultatem27^[34] 27] . super omnes et singulos fratres de observantia nuncupatos [et si alio nomine quispiam eorum nominentur6^[35] 6] . in partibus Ultramontanis [commorantes et commoraturos6^[36] 6] . tam in capitibus quam in membris visitandi publice et private vocandi citandi inquirendi examinandi procedendi judicandi [amonendi28^[37] 28] . terminandi decidendi sentenciandi approbandi reprobandi corrigendi [arcendi29^[38] 29] . detinendi puniendi carcerandi et a carceribus liberandi ad actus legitimos restituendi fratres vicariarum et provinciarum hujusmodi collocandi et commutandi expellendi et revocandi fratres de [Citramontanis30^[39] 30] . partibus cum bona licentia venientes [recipientes31^[40] 31] . apostatas omnes ad ordinem redire volentes cum penitentia que eidem vicario videbitur injungenda reducendi et acceptandi fratres conventuales dummodo suis ministris non sint rebelles et ab eis licentiam petierint et penitentiam non effugiant delictorum veraciter cupientes ad meliorem frugem se transferre et vivere regulariter recipiendi officiales et prelatos quoslibet sibi subjectos cum opus fuerit aut casus exegerit privandi absolvendi deponendi et restituendi vel alios loco eorum de consensu tamen fratrum eorundem locorum in quibus hujusmodi32^[41] 32] . officiales aut prelati existunt vel saltem majoris partis eorundem [instituentes33^[42] 33] . fratres conventus [domus loca et heremitoria34^[43] 34] . predicta presentia35^[44] 35] . et futura [eis subjecta36^[45] 36] . informandi et reformandi absque socio vel sine licentia de Citramontanis partibus [seu Ultramontanis6^[46] 6] . [delinquentes37^[47] 37] . puniendi, et quos noverit abiles et idoneos etiam ad sacros ordines [usque38^[48] 38] . ad sacerdotium inclusive promoveri faciendi [et6^[49] 6] . ad confessionis et predicationis officia promovendi et promotos cum eidem vicario videbitur privandi vel suspendendi omnes et singulos fratres sibi subjectos ab omnibus peccatis suis penis spiritualibus [et39^[50] 39] . temporalibus excommunicationibus suspensionibus transgressionibus regule et statutorum casibus irregularitatibus et censuris [prefato40^[51] 40] . generali ministro commissis vel reservatis libere absolvendi liberandi et dispensandi [quotiens41^[52] 41] . opus fuerit se quoque ab hujusmodi absolvi liberari et dispensari faciendi etiam [quotiens41^[53] 41] . oportere ei videbitur ad omnes provincias et vicarias et ad presentiam ipsius generalis [ministri6^[54] 6] . ac Romanam curiam accedendi et mittendi fugientes a seculo a quoscumque volentes deo in dicto ordine deservire tam pro clericis quam pro laicis ad habitum et professionem recipiendi gratie sive littere quecumque a [prefato40^[55] 40] . generali ministro eisdem fratribus concesse vel destinate vel in posterum concedende [vel destinande6^[56] 6] . si tales essent ab observantia regulari distraherentur fratres hujusmodi aut que scandalum in regimine eidem vicario commisso parerent habeantur pro infectis contradictores et rebelles per censuram ecclesiasticam et alia juris et dicti ordinis remedia etiam per invocationem brachii secularis vel ecclesiastici si opus fuerit compescendi congregationes in provinciis et vicariis omnibus [eis42^[57] 42] . subjectis sive pro electione vicariorum sive pro aliis utilibus negotiis et occurentiis oportunis faciendi sive fieri faciendi, et generaliter specialiterque omnia alia et singula43^[58] 43] . circa fratres conventus domos [loca et heremitoria44^[59] 44] . hujusmodi faciendi excercendi disponendi ordinandi administrandi45^[60] 45] . statuendi que ipse minister generalis facere posset si personaliter interesset, easdem insuper auctoritates et gratias potestates et facultates per ipsum ministrum generalem eidem vicario concessas vel earum partem aliis fratribus quos ad hoc judicaverit idoneos [committentes et concedentes,46^[61] 46] . nec non per ipsos dicti vicarii47^[62] 47] . committi et concedi faciendi mandet [preterea48^[63] 48] . ipse generalis minister quod mandatum in commissione [dicto40^[64] 40] . vicario facta in scriptis [semper6^[65] 6] . appareat omnibus et singulis fratribus in [prefatis49^[66] 49] . Ultramontanis partibus commorantibus et commoraturis prelatis et subditis ad meritum obedientie salutaris in virtute spiritus sancti quatinus omni appellatione postposita quam nullo modo facere liceat in omnibus et per omnia firmissime pareant et obediant eidem vicario toto tempore sui vicariatus tamquam persone ipsius ministri generalis et nullo colore vel causa quesitis possint ipsi fratres [sub pena50^[67] 50] . excommunicationis et carceris et privationis officiorum et omnium actuum legitimorum late sententie ad subterfugiendum correctionem examinationem reformationem et [prefati51^[68] 51] . vicarii seu vicariorum illi [subjectorum52^[69] 52] . obedientiam ad conventus [domos et herimitoria seu loca alia quecumque53^[70] 53] . illius cure non commissa aufugere neque si jam aufugerint vel deinceps aufugere contingeret ministri custodes [et6^[71] 6] . guardiani seu quicumque alii fratres eidem [prefato40^[72] 40] . vicario non subditi cujuscumque conditionis gradus et dignitatis existerent sub pena privationis54^[73] 54] . officii et excommunicationis late sententie et privationis omnium actuum legitimorum audeant illos recipere aut forte receptos vel in posterum recipiendos retinere contra ejusdem vicarii velle vel vicariorum illi subditorum. [et55^[74] 55] . si quid aliud facultatis et auctoritatis in dictis litteris continetur quarum tenorem hic volumus [habere56^[75] 56] . pro sufficienter expresso ac si de eis de verbo ad verbum facta esset mentio specialis. Que commissio [assumptionis57^[76] 57] . ad dignitatem suspensione depositione vel obitu [dicti58^[77] 58] . generalis committentis nullatenus exspiret, sed firma auctoritate apostolica ad tempus [inconcussa59^[78] 59] . et stabilis perseveret, quo triduo elapso et [electo non confirmato60^[79] 60] . electus ipse [non6^[80] 6] . confirmatus cum plenaria [pietate61^[81] 61] . hujusmodi [atque preceptis usque ad successoris electionem habeat et sedis apostolice auctoritate infra quod tempus non valeat dictus vicarius suo renunciare officio nisi scitu vicariorum omnium vicariarum et provinciarum discretorumque aut majoris partis eorundem possit nichilominus predictus vicarius convocare omnes vicarios illi subjectos discretosque infra tempus sui officii in loco per ipsum deputando quotiens sibi opus visum fuerit.62^[82] 62] . Et si tempore electionis [prefati63^[83] 63] . vicarii vacaret generalatus officium [aut generalis excommunicatus esset vel suspensus6^[84] 6] . electum ipsum vicarium cum premissa [pietate61^[85] 61] . confirmatum censeri et esse volumus atque ordinamus, interim vero dum fuerit confirmatus [is qui predictum vicariatus officium exercuit ante electionem64^[86] 64] . exerceat officium vicarii generalis et premissa que circa convocationem congregationem [ordinationem dispositionem executionem6^[87] 6] . electionem presentationem et confirmationem et commissionis stabilitatem per [prefatos65^[88] 65] . dilectos filios ministrum generalem et ejus [prefatum6^[89] 6] . vicarium et ceteros ut [premittitur66^[90] 66] . fieri volumus ita et per inferiores ministros et eorum vicarios provinciales hujusmodi et qui adesse habent [esse et6^[91] 6] . debere fieri in suis provinciis et vicariis [singulis annis6^[92] 6] . statuimus et ordinamus [vicaria Gosne propter illius amplitudinem excepta.6^[93] 6] . Si vero vicarius generalis infra [sui officii tempus67^[94] 67] . ex hac luce migraverit [seu alias ab officio amotus fuerit,6^[95] 6] . vicarius in cujus provintia mori [vel amoveri6^[96] 6] . contigerit nunciet [quanto cicius68^[97] 68] . poterit aliis vicariis Ultramontanis et de consilio atque [assensu69^[98] 69] . duorum proximorum vicariorum [terminet70^[99] 70] . locum et tempus nisi fuissent per vicarium ante ejus obitum [vel amotionem6^[100] 6] . deputata et convocet qui [fuerunt71^[101] 71] . convocandi pro successoris vicarii electione celebranda, quo vacationis tempore auctoritate sedis apostolice excerceat officium vicariatus hujusmodi vicarius ipse in cujus provincia obiit [vel amotus fuerit6^[102] 6] . predictus vicarius generalis cum plena potestate premissa. [Hoc idem intelligi volumus de vicariis provinciarum seu vicariarum cum eos mori vel amoveri contigerit provincias regi et gubernari per guardianum in cujus guardiania talia evenerint salva semper et reservata predicti vicarii generalis ut premittitur potestate,6^[103] 6] . Generalis vero aut quisquam ministrorum vel custodum seu [fratrum72^[104] 72] . dicti ordinis [prefato40^[105] 40] . vicario generali seu73^[106] 73] . vicariis vel cuipiam fratri ejusdem familie de observantia [nuncupate74^[107] 74] . molestiam seu impedimentum aliquod inferre non audeat nec presumat [sub pena excommunicationis late sententie privationis officii omniumque actuum legitimorum ut in predictis litteris continetur6^[108] 6] . nisi quod [prefatus75^[109] 75] . minister generalis per se dumtaxat personaliter visitare et corrigere possit et valeat predictum vicarium generalem fratrem seu fratres conventum [domum locum seu heremitorium76^[110] 76] . eiusdem familie pie [et6^[111] 6] . benigne ac caritative ad meliorem frugem provocando, et si [quemquam77^[112] 77] . quod absit repererit criminosum ipsum vicarium de consilio et assensu78^[113] 78] . majoris et sanioris partis fratrum domus [heremitorii6^[114] 6] . loci79^[115] 79] . conventus visitatorum in eodem loco et non extra80^[116] 80] . punire penitenciare et emendare secundum quod delicti qualitas exegerit faciendum. De regimine vero et cura81^[117] 81] . predictorum de observantia nuncupatorum se aliter non [intromittant.82^[118] 82] . [Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis necnon statutis et consuetudinibus dicti ordinis juramento confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis privilegiis quoque et indultis ac litteris apostolicis generalibus vel specialibus quibuscumque quorumcumque tenorum existerent per que presentibus non expressa vel totaliter non inserta effectus eorum impediri valeret quomodolibet vel differri et de quibus quorumque tenoribus totis de verbo ad verbum habenda sit in nostris litteris mentio specialis. Quibus omnibus et singulis aliis in suo robore permansuris quo ad premissa derogare intendimus et expresse derogamus per presentes ceterisque contrariis quibuscumque.6^[119] 6] . Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre constitutionis ordinationis voluntatis statuti intencionis et derogationis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum anno incarnationis dominice m.o cccco xl[vj.o xvj.o Kalendas Ianuarij pontificatus nostri anno xvj.o

1. futuram] . 2. votis affectum] . 3. 3] . 4. 4] . 5. 5] . 6. 6] . 7. 7] . 8. 8] . 9. 6] . 10. 9] . 11. 10] . 12. 11] . 13. 12] . 14. 13] . 15. 6] . 16. 14] . 17. 15] . 18. 16] . 19. 17] . 20. 18] . 21. 6] . 22. 19] . 23. 20] . 24. 21] . 25. 22] . 26. 23] . 27. 6] . 28. 6] . 29. 24] . 30. 25] . 31. 6] . 32. 26] . 33. 6] . 34. 27] . 35. 6] . 36. 6] . 37. 28] . 38. 29] . 39. 30] . 40. 31] . 41. 32] . 42. 33] . 43. 34] . 44. 35] . 45. 36] . 46. 6] . 47. 37] . 48. 38] . 49. 6] . 50. 39] . 51. 40] . 52. 41] . 53. 41] . 54. 6] . 55. 40] . 56. 6] . 57. 42] . 58. 43] . 59. 44] . 60. 45] . 61. 46] . 62. 47] . 63. 48] . 64. 40] . 65. 6] . 66. 49] . 67. 50] . 68. 51] . 69. 52] . 70. 53] . 71. 6] . 72. 40] . 73. 54] . 74. 55] . 75. 56] . 76. 57] . 77. 58] . 78. 59] . 79. 60] . 80. 6] . 81. 61] . 82. 62] . 83. 63] . 84. 6] . 85. 61] . 86. 64] . 87. 6] . 88. 65] . 89. 6] . 90. 66] . 91. 6] . 92. 6] . 93. 6] . 94. 67] . 95. 6] . 96. 6] . 97. 68] . 98. 69] . 99. 70] . 100. 6] . 101. 71] . 102. 6] . 103. 6] . 104. 72] . 105. 40] . 106. 73] . 107. 74] . 108. 6] . 109. 75] . 110. 76] . 111. 6] . 112. 77] . 113. 78] . 114. 6] . 115. 79] . 116. 80] . 117. 81] . 118. 82] . 119. 6] .