1419. 26. maj. Firenze


Paven befaler efter supplik af kong Erik 7. af Pommern ærkebiskoppen i Lund og biskoppen i Roskilde at stifte et universitet ved en af katedralkirkerne i hans riger, som kongen vil udvælge og begave tilstrækkeligt; hvis denne kirke i forvejen er regulær, skal den omdannes til sekulær, og der skal oprettes et kapitel, hvis kanonikater, præbender og beneficier skal tilfalde universitetets lærere, og der skal opføres huse til lærernes logi; der skal kunne oprettes alle fakulteter undtagen det teologiske, og universitetet skal nyde samme privilegier som det i Paris.

Tekst efter A.

Tekst

Martinus episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus .. archiepiscopo Lundensi et .. episcopo Roskildensi salutem et apostolicam benedictionem . ♦

A supremo patrefamilias in domo domini superna dirigente providentia insufficientibus quanquam meritis dispensatores effecti inter curas innumeras quibus rerum negociorumque occurencium varietatibus obsidemur fluctusque nostre mentis navi jugiter illidentes pastoralis officii debito solicitudine perurgemur exacta ut ad domum ipsam qua mansiones plures sunt per sapientie doctrineque ministerium gregem nobis creditum salubriter evocemus votis illis gratiosum efferentes auditum / per quem ad irrigandum scaturienti / de hujuscemodi sapientie fontibus sterilis climatis alveum singulis querendi ipsius alimenta sapientie litterarum studia peculiares pollicentur eventus / e quibus messi dominice cultoribus insitis sublimi speculatoris indagine contemplantur alte militantis bases muniuntur ecclesie et justicie sarculis jurgiorum succisis involucris omnisque conditionis humane prosperitate distenta pacis et tranquillitatis amenitas intenditur ubique propagata . ♦

Cum itaque sicuti pro parte carissimi in Christo filii Erici Dacie Swetie et Norwegie regis illustris nobis nuper exhibita petitio continebat / ipse ejusdem sapientie dono / radianti veluti in celi firmamento laminari sue nedum dicioni subditas sed et illis contiguas partes terrisque illustrari / ac ipsarum habitatores et incolas in mandatorum semita dirigi tenacius concupiscens apud aliquam cathedralem secularem vel regularem infra suorum regnorum limites consistentem ecclesiam in loco ad id accomodo pariter et ydoneo generale studium apostolice sedis auctoritate fieri ordinarique desideret / eventu desiderato salubri / quod inibi pluido quasi rore hujusmodi sapientie spiritus carismate fuso / viri scientia moribusque procedant limpide redimiti et superstitionum elisis fascibus judicii concrescat ratio / ac perstringendo singula cum illis pariter bona venient universa / attendensque rex ipse quod inter cetera virtutum opera que tanquam accepta summo rerum auctori sacrificium ei per manus offeruntur humanas / illa divine majestati grata plurimum nullatenus ambiguntur / per que ad suscipiendum singulare virtutum diadema / illis qui scientiarum earundem siciunt acquirere margaritam oportunis remediis et auxiliaribus commodis subventionis presidium efficaciter impartitur / et ut hujusmodi sui desiderii exitum reportet optatum / si studium ipsum apud regularem ecclesiam ordinetur eandem / quod illis qui tunc inibi sub regulari castimonia domino fuerint mancipati / ad alia sui ordinis / infra hujusmodi regna consistentia regularia loca / ubi voluntarios invenerint receptores translatis / vel pro eis qui superstites apud dictam ecclesiam remanere acceptaverint super comunibus (!) ipsius ecclesie proventibus sicuti hactenus fieri consuevit congruis portionibus assignatis pro erigendis dotandisque nonnullis canonicatibus et prebendis dignitatibus personatibus officiis aliisque beneficiis ecclesiasticis cum cura et sine cura pro personis secularibus ibidem domino protempore collegialiter servituris fructus redditus proventus atque facultates religiosorum ibidem usui alias cedere soliti perpetuo applicentur / quos dicta alias regularis ecclesia personarum divinis in ipsa protempore deditarum numero alteri ei vicine cathedrali ecclesie coequari / ac hujusmodi erectiones et dotationes de dictis canonicatibus et prebendis dignitatibus personatibus officiis aliisque beneficiis ecclesiasticis fieri quodque tunc et etiam si hujusmodi studium apud dictam secularem ecclesiam constituatur domus ac habitationes / cum necessariis officinis pro magistris doctoribus et aliis protempore legentibus docentibusque ibidem fundari et construi / ac dotis ope competentis fulciri / necnon pro condecentibus magistrorum doctorum et legentium eorundem stipendiis salariisque certi et convenientes annui redditus deputari et assignari congrue poterunt tot de bonis sibi desuper creditis impendere ac consignare / quodque omnes et singuli qui hujusmodi causa studii in illo resederint sive de ejus extiterint suppositis protempore privilegiis libertatibus immunitatibus et exemptionibus quibusvis aliorum generalium studiorum uti et gaudere debeant quantum in eo fuerit efficere rex ipse offerat se paratum . ♦

Nos igitur hujusmodi pium ejusdem regis desiderium paternis contemplantes affectibus / et ad eximiam fidei devotionisque sinceritatem qua rex ipse erga nos et Romanam ecclesiam splendere dinoscitur / attente reflectentes considerationis intuitum / ejus in hac parte supplicationibus inclinati fraternitati vestre per apostolica scripta mandamus / quatinus si apud ecclesiam eandem / quam prefatus rex pro hujusmodi directione studii eligere decreverit ad id locum aptum et ydoneum fore conspexeritis si illa regularis extiterit ut prefertur postquam dictus rex de hujusmodi suis bonis / ut premittitur pro canonicatuum et prebendarum ac dignitatum personatuum officiorum et beneficiorum erectionibus et dotationibus / necnon habitationum et domorum cum officinis ac illorum dote competenti fundationibus et constructionibus stipendiorum quoque et salariorum predictorum pro magistris doctoribus et legentibus eidem deputationibus et assignationibus faciendis / etiam illis que hujusmodi eorundem religiosorum usui ut prefertur cedere consueverunt adjunctis facultates et redditus impenderit et deliberaverit condecentes ex religiosis supradictis eos qui in hoc consenserint ad alia loca hujusmodi in quibus voluntarios receptores ut premittitur invenerint auctoritate apostolica transferendi singulis vero qui inibi remanere voluerint congruis pro eorum sustentatione imminentibusque protempore perferendis oneribus de hujusmodi solitis proventibus quoad vixerint portionibus reservatis et eis aliquo ad id abili et honesto quo sub hujusmodi castimonia sua vota domino reddere queant / apud dictam eligendam ecclesiam loco deputato illam in secularem eadem auctoritate erigendi / ac hujusmodi si et prout reserventur portionibus detractis alias de premissis facultatibus redditibus et bonis in dicta eligenda ecclesia canonicatus et prebendas / necnon dignitates personatus et officia ac alia beneficia supradicta prout congruentius fieri poterit / etiam illis de quibus vobis videbitur honores qualitates et onera adjiciendo pro predictis secularibus personis veluti ejusdem eligende ecclesie ministris creandi et dotandi / ac illorum singula postquam creata et dotata fuerint ut prefertur hac vice singulis personis ydoneis de quibus vobis videbitur / etiam duo tria seu plura alia beneficia ecclesiastica similia vel dissimilia obtinentibus et expectantibus auctoritate predicta conferendi / et de illis etiam providendi / inducendi quoque per vos vel alium seu alios personas quibus hujusmodi beneficia conferetis vel procuratores suos earum nominibus in corporalem possessionem canonicatuum et prebendarum dignitatum personatuum officiorum et aliorum beneficiorum eis conferendorum juriumque et pertinentiarum predictorum / et defendendi inductas amotis quibuslibet / detentoribus ab eisdem ac faciendi personas vel pro eis procuratores hujusmodi / ad canoncatus et prebendas / necnon dignitates personatus officia et alia beneficia prefata eis conferenda ut est moris admitti / ipsisque personis de singulorum canonicatuum et prebendarum dignitatum personatuum et officiorum aliorumque beneficiorum ipsis ut prefertur conferendorum eorundem fructibus redditibus proventibus juribus et obventionibusuniversis integre responderi . contradictores quoque per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendi . ♦

Et tunc vel si prefatus rex apud eandem secularem ecclesiam hujusmodi studium fieri et ordinari elegerit quamprimum ipse cura habitationum et domorum cum officinis ac illorum dote competenti fundationes et constructiones / necnon stipendiorum et salariorum predictorum deputationes et assignationes faciendas hujusmodi / ac alia congrue sue oblationi ut prefertur satisfecerit antedicte / ad dei laudem et gloriam rei quoque publice felix incrementum auctoritate prefata statuendi et ordinandi / quod apud dictam per eundem regem ut premittitur eligendam ecclesiam in qualibet facultate licita preterquam theologie generali sit studium . illudque perpetuis futuris temporibus vigeat et preservetur ibidem / quodque omnes et singuli doctores legentes et audientes inibi libertatibus immunitatibus et indulgentiis quibusvis doctoribus magistris legentibus et scolaribus de universitate studii Parisiensi existentibus per sedem ipsam et alias qualitercunque generaliter concessis gaudeant in omnibus pariter et utantur / singuli vero qui cursu feliciter consumato (!) in ea facultate qua hujusmodi inherendo studio bravium obtinere meruerint sibique etiam pro aliorum erudimento docendi licentiam ac doctoratus sice magistratus honorem pecierint elargiri / per ipsorum inibi doctores sive magistros / illi quem ipsius studii / per vos ordinandi cancellarium fore perpetuo decreveritis / sive alteri ab eo deputando presententur / ab illo quoque cui presentati fuerint si servatis consuetudine et modis super talibus in aliis studiis premissis observari solitis ad hoc extiterint ydonei sufficientesque reperti licentiam et honorem sortiantur et reportent antedictos / et quibus adeptis illi absque ulterioribus de eis habendis examine et approbatione in ipsa facultate qua licentiam et honorem attigerint eosdem legere et docere poterunt etiam in aliis quibuslibet studiis memoratis / ♦

Omnia preterea alia et singula que in premissis et circa ea necessaria fuerint aut quomodolibet oportuna faciendi disponendi et exequendi plenam et liberam vobis concedimus tenore presentium facultatem . non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis / necnon statutis et consuetudinibus eligende ecclesie predicte et illius forsitan ordinis juramento confirmatione apostolica / vel quavis alia firmitate roboratis ceterisque contrariis quibuscunque . aut si aliqui super provisionibus sibi faciendis de canonicatibus et prebendis / ac dignitatibus personatibus officiis seu aliis beneficiis ecclesiasticis in illis partibus speciales vel generales dicte sedis vel legatorum ejus litteras impetrarint etiam si per eas ad inhibitionem reservationem et decretum vel alias quomodolibet sit processum / quas quidem litteras et processus etiam per eas protempore habitos ad canonicatus et prebendas dignitates personatus officis et alia beneficia per vos forsitan conferenda hujusmodi volumus non extendi sed nullum per hoc eis quo ad assecutionem canonicatuum et prebendarum dignitatum personatuum vel officiorum / aut beneficiorum aliorum prejudicium generari . seu si aliquibus communiter vel divisim a dicta sit sede indultum quod interdici suspendi vel excommunicari non possint / per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem et quibuslibet privilegiis indulgentiis ac litteris apostolicis generalibus vel specialibus quorumcunque tenorum existant per que presentibus non expressa vel totaliter non inserta effectus earum impediri valeat quomodolibet vel differi et de quibus quorumque totis tenoribus de verbo ad verbum habenda sit in nostris litteris mentio specialis . volumus autem quod singule persone prefate quamprimum singula canonicatus et prebendas dignitates personatus officia / et alia beneficia eis forsan conferenda hujusmodi vigore presentium fuerint pacifice assecute beneficia ecclesiastica cum eisdem assecutis incompatibilia / que tunc forsitan obtinebunt / et que extunc vacare decernimus omnino dimittere teneantur quodque gratie per quas alia beneficia / cum hujusmodi assecutis ut premittitur incompatibilia forsitan tunc expectabunt et quecunque inde secuta / quo ad ipsa incompatibilia beneficia dumtaxat sint cassa et irrita nulliusque roboris vel momenti . et insuper exnunc irritum decernimus et inane si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attemptari / ♦

Volumus preterea quod de nominibus et cognominibus personarum / quibus canonicatus et prebendas dignitates personatus officia / et alia beneficia hujusmodi conferetis ut prefertur / necnon diebus collationum hujusmodi gentes camere apostolice seu collectores vel succollectores fructuum et proventuum eidem camere debitorum in illis partibus deputatos protempore quantocius certificare curetis / quodque hac prima vice detracta / deinceps illi vel illis seu quibus eorundem canonicatuum et prebendarum dignitatum personatuum officiorum ac aliorum beneficiorum collatio provisio presentatio seu alia dispositio de jure cedere debeant circa ipsas premissorum occasione nullum generetur prejudicium sed cujuslibet eorum interesse salvum maneat pariter ac illesum . et ne humano refrigescente motu hujusmodi directio studii diutine suspendatur nisi oblationis premissse infra biennium a data presentium computandum legitimo impedimento cessante debitus habeatur effectus extunc presentes littere nullius existant roboris vel momenti . ♦

Datum Florentie vii kalendas junii pontificatus nostri anno secundo ♦